Explore UtrechtOnze stad, Jouw avontuur
Het is tijd voor een wandelingen door Utrecht centrum Deze tour neemt jullie mee met foto en woord, mee op ontdekkingstocht door de binnenstad van Utrecht. Ben je klaar om met deze wandeling door de oude binnenstad van Utrecht, de highlights te ontdekken?
Het ontstaan van Utrecht
Voor het ontstaan van de stad Utrecht moeten we terug naar ongeveer het jaar 40. Toen besloten de Romeinen hun rijk een noordgrens te geven. Daarom bouwden ze langs de zuidkant van de rivier de Rijn castella (forten), elke 8 à 10 kilometer bouwden ze er één, met daartussen wachttorens. Op de plek van zo’n fort ligt tegenwoordig het Domplein met daarop de Domtoren en Domkerk en de omliggende gebouwen. Als je wilt weten wat er in de tussentijd is gebeurd, kun je langsgaan bij onze collega’s van Domunder (domunder.nl)
Priesters, monniken en nonnen
Utrecht was in de middeleeuwen het middelpunt van het Rooms-katholiek geloof in Nederland. De stad stikte dan ook van de priesters, monniken en nonnen. Eén van de plekken waar eeuwenlang monniken woonden, is waar nu het Utrechts Archief en restaurant De Rechtbank staat. In 1053 werd hier een klooster gesticht. Door de reformatie ging het vanaf 1580 snel bergafwaarts met de abdij. In 1837-1838 werden de laatste abdijgebouwen ingrijpend verbouwd tot rechtbank. Zie voor meer details de minitour over de Romaanse bouwstijl.
https://www.instagram.com/p/BXcRUU1BzA0/?taken-by=explore_utrecht
Binnenhaven van Utrecht
De Oudegracht is de langste aaneengesloten binnenhaven van de stad, gegraven tussen de tiende en twaalfde eeuw. Gedurende de afgelopen eeuwen zijn er, in plaats van boerderijen en handelshuizen, steeds meer woonhuizen langs gebouwd. Sommigen lieten er een stadskasteel langs bouwen, bijvoorbeeld Oudaen, Drakenburg en Clarenburg.
Handelsnederzetting in de binnenstad
De Steenweg en Lange Elisabethstraat vormen het hart van de handelsnederzetting die de binnenstad oorspronkelijk was. De huizen waren grotendeels van hout en als er een stadsbrand was, gingen geregeld heel woonwijken in vlammen op. Tegenwoordig zijn het winkelstraten waarlangs stenen huizen staan.
Vrede onder dwang
Tot 1529 stond er op het Vredenburg een klooster met gasthuis, gewijd aan St. Catherina. Vanaf 1529 moest het plaatsmaken voor de Vredenburg; een dwangburcht gebouwd in opdracht van keizer Karel V om de Utrechtse burgers onder de duim te houden. De burcht moest de vrede in de stad bewaken, de kanonnen stonden dan ook op de stad gericht. Het kasteel werd in 1577 door de burgers ingenomen en gesloopt (zie minitour Katrijn van Leemput). Er ontstond een plein waar handel werd gedreven.
Ridders en patriotten
De Neude is niet altijd een plein geweest. In eerste instantie was het een moeras, nat en onbegaanbaar. Nadat het stadsbestuur opdracht gaf het op te hogen met zand en puin werd het een belangrijk handelsplein, zo langs de handelsroute van Gelre naar Holland. Maar dat was niet het enige: er werd in 1471 een riddertoernooi gehouden en in 1786 werd het eerste patriottische vroedschap er beëdigd (zie minitour Quint Ondaatje). Nadat de korenbeurs verplaatst werd naar de Vredenburg was het vrijwel over met de handel en kwamen er voornamelijk cafés, kroegjes en in 1924 het hoofdpostkantoor.
De Jansker en St Jan
We bevinden ons nu, ten opzichte van de Paulusabdij, aan de andere kant van de Domkerk. De Janskerk, gewijd aan St. Jan, is tegenwoordig een protestantse kerk. Tussen 1050 en 1580 was het het centrum van de katholieke immuniteit van St. Jan. Een immuniteit is een gebied, vaak afgesloten van de buitenwereld door een muur en/of een sloot, waar het wereldlijk recht niet geld. Het ‘kerkhof’ (plein) zoals we het nu kennen was tot 1680 dan ook niet toegankelijk voor het normale publiek en dan ook een stuk rustiger.
Met deze wandeling door de binnenstad van Utrecht zijn we bijna rond. Als je volgende keer de binnenstad van Utrecht bezoekt, weet je welke highlights het zeker waard zijn om te bekijken.